Elke lente krijgt het publiek de kans om gedurende drie weken de Koninklijke Serres van Laken te bezoeken. Een unieke gelegenheid om de bijzondere serres te verkennen en de indrukwekkende plantencollectie te ontdekken.
Het Kasteel van Laken fungeert sinds de Belgische onafhankelijkheid in 1830 als de koninklijke residentie. Leopold I breidde het domein uit door verschillende omliggende gronden aan te kopen. Zijn opvolger, Leopold II, wilde van het kasteel een ontmoetingscentrum maken voor de Europese adel. Hij vergrootte het kasteel en liet het park opnieuw aanleggen.
Het idee voor het serrecomplex is vermoedelijk geïnspireerd door het beroemde Palm House in de Kew Gardens in Londen. Leopold II gaf de opdracht voor de bouw van het indrukwekkende serrecomplex en schakelde architect Alphonse Balat in. Na diverse gesprekken en voorontwerpen werd in 1874 met de bouw begonnen. Het complex werd pas in 1905 volledig voltooid.
De Koninklijke Serres zijn een prachtig voorbeeld van Art Nouveau-architectuur, met ijzer en glas die op een speelse en ingenieuze manier gecombineerd worden.
Architectonisch meesterwerk
De Koninklijke Serres van Laken vormen een opmerkelijk voorbeeld van ijzer- en glasconstructies. Het complexe ontwerp bestaat uit verschillende serres die via verglaasde galerijen met elkaar verbonden zijn, waardoor het geheel een soort ‘glazen stad’ vormt. Dit ontwerp speelt met licht, ruimte en reflecties, wat zorgt voor een betoverende sfeer die kenmerkend is voor de Art Nouveau.
De grootste en meest indrukwekkende serre is de Wintertuin. Deze werd tussen 1874 en 1876 gebouwd en vormt het hart van het complex. De opvallende koepel van 60 meter in diameter en 30 meter hoog is opgebouwd uit glas en ijzer, met een verfijnd metalen frame dat binnenin wordt ondersteund door een Dorische zuilengang.
De koepel is een architecturaal meesterwerk, waar tropische en subtropische planten, zoals palmbomen en bananenbomen, te vinden zijn. De serre is zo groot dat er zelfs Congolese palmbomen kunnen groeien, die behoren tot de oudste en zeldzaamste exemplaren.
Naast de Wintertuin zijn er meerdere andere serres, zoals de Palmenserre, de Congoserre en de Azaleaserre. Deze serres herbergen diverse plantencollecties en bieden een unieke kans om zeldzame en exotische flora te bewonderen. Het complexe ontwerp zorgt ervoor dat de verschillende serres en bijgebouwen op een ingenieuze manier met elkaar verbonden zijn, zodat je ze vanuit verschillende hoeken kunt bekijken.
Koninklijke plantencollectie
De plantencollectie in de Koninklijke Serres van Laken is werkelijk uitzonderlijk. Hier worden zeldzame en exotische planten tentoongesteld, waaronder azalea’s, orchideeën, palmen, fuchsia’s, rododendrons, hibiscussen, camelia’s en meer. Veel van de planten zijn al geplant in de tijd van Leopold II en worden jaarlijks zorgvuldig onderhouden door de tuiniers van de Koninklijke Serres. Het is hun taak om ideale omstandigheden te creëren zodat de bloemen op hun mooiste kunnen bloeien wanneer de serres voor het publiek geopend zijn.
De Azaleaserre, gebouwd in 1885, is een van de mooiste serres van het complex. Elk jaar verandert het interieur in een kleurrijk schouwspel van bloeiende azalea’s. In het midden van de serre staat een borstbeeld van Louis Paras, de hoofdtuinier van de Koninklijke Serres van Laken van 1921 tot 1939, dat door Koningin Elisabeth zelf werd geboetseerd. Het is een eerbetoon aan de man die zoveel heeft bijgedragen aan het behoud en de vernieuwing van de plantencollectie.
Tijdens je bezoek kun je kiezen tussen twee routes: een korter parcours van 1,5 uur of een langer parcours van 2,5 uur. Het langere parcours biedt de mogelijkheid om de serres vanuit verschillende hoeken te bewonderen en de prachtige tuinen van het Koninklijk Domein te verkennen. Je wandelt langs tempelruïnes, de rozentuin en eeuwenoude bomen. Sommige van deze bomen zijn tussen de 250 en 300 jaar oud, wat bijdraagt aan een gevoel van tijdloze schoonheid.
De route voert je langs verschillende serres, van de Palmenserre en Azaleaserre tot de Wintertuin en de Congoserre. De Congoserre, die in de jaren 1880 werd gebouwd, herbergt subtropische planten en heeft een unieke, achthoekige koepelvormige structuur. Oorspronkelijk ontworpen om tropische flora uit het Congobekken te herbergen, werd de collectie later vervangen door subtropische planten vanwege een gebrek aan licht en warmte in de winter. De Congoserre werd tussen 2016 en 2019 gerenoveerd. Na de lente-opening wordt de Wintertuin gesloten voor renovatie.
De Oranjerie
De Oranjerie is een belangrijk onderdeel van het serrecomplex. Het werd begin 19de eeuw gebouwd, tijdens de Nederlandse periode. Hier overwinteren sinaasappel- en laurierbomen, evenals camelia’s. De schoorstenen van de verwarmingsinstallatie van de grote serres steken boven het gebouw uit, wat de Oranjerie een opvallend uiterlijk geeft.
Na de prachtige wandeling door de serres kun je een pauze nemen in de Oranjerie. Hier kun je souvenirs kopen, zoals postkaarten van de koninklijke familie, boeken over de serres en bloembollen om een beetje koninklijke flair aan je eigen tuin toe te voegen. Er is ook een gezellige pop-up bar waar je kunt genieten van Belgische lekkernijen, zoals éclairs, pralines en taartjes, vergezeld van een heerlijke koffie.
Praktische informatie
De Koninklijke Serres van Laken zijn dit jaar geopend van vrijdag 18 april tot en met zondag 11 mei. Dit is de perfecte gelegenheid om de wonderlijke 19de-eeuwse architectuur van Alphonse Balat, de leermeester van Victor Horta, en de vele plantensoorten te ontdekken.
Het bezoek aan het serrecomplex start aan het Palmenplateau met de Débarcadère, de Palmenserre, de Azaleaserre, de Geraniumgalerij, de Dianaserre en de Spiegelserre. Nadien ontdek je de grote serres: de Perronserre of Embarcadère, de Congoserre met subtropische planten, de koepelvormige Wintertuin en de Oranjerie.
- Open van vrijdag 18 april tot en met zondag 11 mei.
- Ticket zijn enkel te koop via www.koninklijke-serres-royales.be
- Een ticket kost 7 euro. Kinderen tot en met 12 jaar hebben gratis toegang, maar ook de reservatie van hun bezoek op voorhand is verplicht.
- Overdag kan je kiezen tussen een lang (3 km) of kort (2 km) parcours. Het lange parcours start met een wandeling door de tuinen van het Koninklijk Domein en sluit daarna aan op het korte parcours richting de serres.
- Op vrijdag-, zaterdag- en zondagavonden, op maandag 21 april en donderdag 1 mei zijn er nocturnes. Tijdens de nocturnes kan je enkel het kortere parcours afleggen.
- Op dinsdag 6 mei is er ondersteuning voor personen met een beperkte mobiliteit met een aangepast parcours (2 km) en begeleiding op de kritieke punten van het parcours.
- Ingang en uitgang langs de erehekken van het Kasteel te Laken, Koninklijke Parklaan, 1020 Brussel.
- Parkeergelegenheid in de directe omgeving van het Kasteel van Laken is heel beperkt. Bezoekers worden aangeraden om alternatieve vervoerswijzen te overwegen bij het plannen van hun bezoek. Alle info over de bereikbaarheid van de serres vind je hier.